baner - AGH
baner - BG
C   Z   A   S   O   P   I   S   M   A        E   L   E   K   T   R   O   N   I   C   Z   N   E        A   G   H


Zamknięte przestrzenie w filmach krótkometrażowych Jana Švankmajera – dziedzictwo i konwersja preindustrialnej wyobraźni.

Bogusław Zmudziński

T. 14, 4 (2015), s. 121-130, [1]

Full text: pdfPDF

Abstract:

The proposed view on the subject of closed spaces in short films of the Czech artist Jan Švankmajer is a continuation of a research of the text’s author on various aspects of creative output of this one of the most outstanding surrealist filmmaker living today. Švankmajer, a polemical continuator of Giuseppe Arcimboldi’s pictorial works, is carrying out a peculiar conversion of the ideas, which the Italian painter followed in accordance to the spirit of his era, both in relation to the concept of a dialogue and in the context of closed spaces. Situating the plot of many of Švankmajer’s early films in closed places constitutes an important component of the portrayal of human condition as seen by the artist: a man subjected to mechanisms of destruction and living in disharmony and a faulty creature who has lost the capability to remain in natural relation both with his closest environment and the whole world.

Proponowane spojrzenie na problematykę zamkniętych przestrzeni w krótkometrażowych filmach czeskiego artysty Jana Švankmajera stanowi kontynuację badań autora tekstu nad różnymi aspektami twórczości tego najwybitniejszego z żyjących filmowych surrealistów. Tak jak w przypadku pojęcia dialogu, także w odniesieniu do zamkniętych przestrzeni, ten polemiczny kontynuator dzieła malarskiego Giuseppe Arcimboldiego, dokonuje swoistej konwersji idei, którymi w zgodzie z duchem swojej epoki kierował się włoski malarz. Umieszczanie akcji wielu wczesnych filmów Švankmajera w zamkniętych przestrzeniach stanowi istotną część składową obrazu kondycji ludzkiej tak jak ją postrzega artysta: człowieka poddanego mechanizmom destrukcji, żyjącego w dysharmonii, istoty ułomnej, która utraciła zdolność pozostawania w naturalnej relacji zarówno ze swoim bezpośrednim otoczeniem, jak i całym światem.

DOI: dx.doi.org/10.7494/human.2015.14.4.121