Behawioralizm w amerykańskiej politologii - epitafium dla częściowo udanego protestu.
Leszek Porębski
T. 15, 1 (2016), s. 39-50, [1]
A few decades have passed since the behavioral revolution in American political science occurred. The paper presents main factors leading to the domination of behavioralism in political studies in the USA, in the 50. and 60. of the XXth century. They were of both intellectual and institutional nature. Disappointment with research results achieved within the institutional paradigm as well as the growing popularity of neopositivism should be mentioned among the former. Generous financial support of research dedicated to human behavior seems to be crucial in the institutional context. Basic assumptions of behavioral political science are discussed in depth in the text. They are: rigorous methodology, the emphasis on the theory construction and the exclusion of values from the research process. The successive part of the text presents the dynamics of the behavioralism evolution and major planes of its critique. The most important of the latter include: the problem of engagement of political science in resolution of political and social problems as well as methods appropriate to political inquiry. In fact they are the same problems which are debated in political science since its emergence. Thus, behavioralism while gaining remarkable significance, has not resolved the basic problems of the scholarly identity of political science.
Od rewolucji behawioralnej w amerykańskiej politologii minęło kilka dekad. Tekst prezentuje główne czynniki, które sprawiły, że w latach 50. i 60. XX wieku behawioralizm zdominował studia polityczne prowadzone w Stanach Zjednoczonych. Miały one zarówno charakter intelektualny (zniechęcenie efektami osiąganymi w ramach paradygmatu instytucjonalnego, rozwój neopozytywizmu), jak i instytucjonalny (finansowanie badań poświęconych różnym aspektom ludzkiego – w tym politycznego – zachowania). Przedstawione zostały także główne założenia politologii behawioralnej (rygorystyczna metodologia, nacisk na budowę teorii, chęć uwolnienia badań naukowych od wartościowania), a także dynamika ewolucji behawioralizmu oraz główne płaszczyzny jego krytyki. Najistotniejsze z nich dotyczą kwestii zaangażowania politologii w rozwiązywanie problemów społecznych i politycznych oraz metod właściwych dla opisu i wyjaśniania procesów politycznych. Są to te same zagadnienia, o które politolodzy spierają się od początku istnienia dyscypliny. Behawioralizm, mimo zdobycia znaczącej popularności, nie rozwiązał więc podstawowych problemów związanych z tożsamością politologii.