Pamięć o przeszłości w kulturze śląskiej.
Maria Szmeja
T. 13, 3 (2014), s. 219-233, [1]
Silesia is a borderland area where Polish, Czech, and German people have lived for years. The culture of region has been under the influence of these nations. Now the majority of Silesia belongs to Poland. The question is, how has the Silesian group been referred to the past and how have they presented their culture? The region’s past is painted by activists as being mainly Silesian – the nation apparently not existing. Literature, films, and memories generally accentuate their Silesian character. The local dialect, local customs and everything which is other than Polish are emphasised. E. Said’s concept may be used: there are two cultures in one territory, one being dominant and the other local. The dominant cultures – the German and the Polish – are wiped away from the past and emphasis is placed on the local culture. On the Internet, Facebook, in the local press and television a new picture of the region is being constructed. People learn and remind themselves of how to speak their language, the right words to use and how to behave in certain situations. A return to their own culture is largely a rejection of the higher culture in favour of a popular culture. Actions undertaken to create a Silesian nation refer to that cultural distinction.
Śląsk jest regionem pogranicza. Zatem Polacy, Czesi, Niemcy żyli na tym terenie obok siebie a kultura regionu była kształtowana przez wpływy tych narodów. Obecnie większość Śląska należy do Polski. Problemem jest, jak Ślązacy widzą swoją przeszłość, jak przedstawiają swoją kulturę. Przeszłość regionu malowana przez jego aktywistów jest śląska, narodowy wymiar nie istnieje. Literatura, filmy, wspomnienia podkreślają jej śląski charakter. Silnie podkreślana jest lokalna gwara i obyczaje jako inne niż polskie. Można tu, używając pojęć E. Saida, wyróżnić na jednym terytorium dwie kultury: dominującą i lokalną. Nowy obraz regionu jest konstruowany za pomocą Internetu, Facebooka lokalnej telewizji. W ramach tych mediów ludzie uczą się posługiwania na nowo gwarą, uczą się jak zachować się zgodnie z normami kulturowymi grupy. Powrót do kultury rodzimej jest w znacznym stopniu odrzuceniem kultury wyższej na rzecz popularnej. Działania zmierzające do utworzenia narodu śląskiego opierają się w znacznej części na podkreślaniu różnic kulturowych.