"Trauma sprawców" jako przedmiot społecznie kształtowanych procesów pamiętania i zapominania w społeczności lokalnej.
Mateusz Magierowski
T. 13, 3 (2014), s. 247-257, [1]
The article discusses the issue of socially shaped processes of remembering and forgetting about a “negative group past” (Bilewicz 2008), considering the case of Gniewczyna, where local firemen took part in mass murder committed against Jews in 1942. Using data from individual interviews with members of the local community, local elites, and experts, I analyze interactions among (non)memories, framed on various dimensions of the life of a local community: individual, public, family and one shaped in neighbourhood circles. Treating Alexander’s theory of cultural trauma and Halbwachs’s theory of social memory as analytical frameworks, I also discuss why the “representation of perpetrator’s trauma” presented by a witness of the murder, Tadeusz Markiel, was fruitless in the local community perspective.
Artykuł omawia społecznie kształtowane procesy pamiętania i zapominania o negatywnej grupowej przeszłości (Bilewicz 2008), zachodzące we wsi Gniewczyna. W 1942 r. członkowie lokalnej straży pożarnej wzięli udział w masowym zabójstwie dokonanym na zamieszkałej we wsi ludności żydowskiej. Szczegółowej analizie w świetle danych z wywiadów indywidualnych z mieszkańcami, lokalnymi elitami oraz ekspertami poddaję interakcje pomiędzy kształtowanymi na różnych poziomach życia lokalnej wspólnoty (nie)pamięciami: indywidualną, publiczną, rodzinną i tą konstruowaną w kręgach sąsiedzkich. Wykorzystując teorie traumy kulturowej J. Alexandra i społecznych ram pamiętania M. Halbwachsa jako analityczną ramę swoich rozważań, w konkluzjach prezentuję również przyczyny niepowodzenia „przedstawienia traumy sprawców”, dokonanego przez świadka tragicznych wydarzeń – Tadeusza Markiela.