Metaphorization of categories of disease from a perspective of cognitive linguistics
Mateusz Dąsal
T. 17, 3 (2018), s. 17-28, [1]
The primary way of presenting phenomena which are elusive for the senses, the mechanisms of which exceed our direct cognitive abilities (e.g. viruses, bacteria, infection, treatment) and those that require abstract thinking is through a process of metaphorization. Before the bacteriological breakthrough, diseases could be conceptualized by means of metaphors of the imbalance of the internal system; of punishment, flaw, and sin; of mechanical defects; or by means of personalisation or reification. After Louis Pasteur, the war metaphor was developed and, with technological development, also the mechanistic metaphor, and then the bioinformatics metaphor. On the other hand, today we can see that, as we with become more aware of this process, there is also a need for a new way of their metaphorization to respond to new diseases, especially chronic and incurable ones. In this paper I will try to indicate and briefly discuss various metaphors of disease; however, the bulk of the attention will be dedicated to metaphors linking disease with war, as they are most popular in the contemporary culture.
Proces metaforyzacji jest najbardziej podstawowym mechanizmem ludzkiego aparatu poznawczego do ujmowania zjawisk nieuchwytnych bezpośrednio dla zmysłów (takich jak wirusy, bakterie, zakażenia, leczenie). Przed przełomem bakteriologicznym sfera zdrowia i choroby ujmowana była za pomocą metafor zaburzenia równowagi wewnętrznych systemów (np. humorów), kary, grzechu, mechanicznych uszkodzeń lub przez personifikację lub reifikację (choroba jako osoba lub przedmiot). Po odkryciach Ludwika Pasteura rozwijają się wojenne metafory, a wraz z rozwojem technologicznym – mechanicystyczne oraz bioinformatyczne. Z drugiej strony, stając się współcześnie coraz bardziej świadomi tych procesów, zdajemy sobie sprawę z potrzeby wprowadzenia i rozpowszechnienia nowych metafor, które odpowiadać będą aktualnym wyzwaniom medycyny – chorobom przewlekłym i nieuleczalnym, zaburzeniom genetycznym oraz całemu spektrum zjawisk neurologicznych. Niniejszy tekst przedstawi i omówi rozmaite metafory choroby, chorowania i leczenia, w głównej mierze koncentrując się na najbardziej popularnej metaforze wojennej, mającej potężny wpływ na nasze rozumienie zdrowia i procesów z nim związanych.